Financieel misbruik ouderen

Naar schatting worden er jaarlijks meer dan 30.000 ouderen slachtoffer van financiële uitbuiting. Onder financiële uitbuiting wordt verstaan; diefstal, veranderen van het testament, ongewenste bemoeienis met geldzaken, verduisteren van geld of goederen, zonder toestemming verkopen van goederen en onbevoegd gebruik maken van iemands pinpas of creditcard. Het is een onderwerp waar ouderen zelf niet snel over zullen praten. Des te belangrijker voor de omgeving om signalen te herkennen en maatregelen te nemen om financieel misbruik van ouderen te voorkomen.  

Mantelzorgers en financieel misbruik

Mogelijk worden ouderen kwetsbaarder voor financieel misbruik nu zij door veranderingen in de zorg langer thuis blijven wonen en er meer wordt gevraagd van mantelzorgers. Met name vrouwen boven de 80, die alleen wonen, vormen een risicogroep. In 85 procent van de gevallen is de dader een familielid. Financieel misbruik ontstaat niet van de ene op de ander dag, meestal begint het redelijk onschuldig, bijvoorbeeld door geleend geld ‘vergeten’ terug te betalen. Of bij de boodschappen voor oma ook iets voor jezelf in het karretje te doen.

Zodra ouderen afhankelijker worden van anderen bij het regelen van hun geldzaken wordt het risico op financiële uitbuiting groter. Iemand die je bankrekening beheert kan makkelijk geld overmaken op zijn eigen rekening. Omdat de dader meestal een familielid betreft doen ouderen niet snel aangifte. 

Risicofactoren bij financieel misbruik onder ouderen

Er zijn een aantal risicofactoren die ouderen extra kwetsbaar maken voor financieel misbruik. 

• Ontbreken digitale vaardigheid en kennis van regelgeving
  Iemand die voor het regelen van zijn financiën afhankelijk is van anderen, omdat hij of zij de regelgeving niet kent of niet de digitale vaardigheden heeft om zelf zijn bankzaken te regelen, is extra kwetsbaar.
• Familiebanden
  Binnen de familiebanden kunnen situaties ontstaan waardoor financieel misbruik eerder kan ontstaan. Denk aan kinderen die voelen dat ze in het verleden tekort zijn gedaan of ouders die een schuldgevoel hebben richting hun kinderen. Ook kunnen conflicten tussen kinderen onderling leiden tot financieel misbruik van een ouder.  
• Fysieke beperkingen
  Indien iemand fysiek beperkt is is hij meer afhankelijk van anderen en minder weerbaar.
• Klein sociaal netwerk
  Het verlangen naar sociaal contact kan zo groot zijn dat er niet meer kritisch gekeken wordt naar de personen waarmee het contact wordt aangegaan. 
• Psychische problemen
  Ouderen die depressief zijn door bijvoorbeeld het overlijden van een partner zijn vatbaarder voor financieel misbruik.
• Mentale achteruitgang
  Mensen die cognitief minder worden, bijvoorbeeld door dementie, hebben minder overzicht over hun financiën, hebben meer hulp nodig en kunnen zelf de signalen van financieel misbruik minder snel herkennen.  

Signalen financieel misbruik

Omdat ouderen zelf niet snel zullen praten over financieel misbruik is het belangrijk dat de naasten mogelijke signalen tijdig opmerken. Signalen van financieel misbruik kunnen zijn:

• Het verdwijnen van geld, goederen of waardevolle spullen.
• Onverklaarbare geldopnames of kosten.
• Een plotseling geldgebrek.
• Betalingsachterstanden: huur, energie, rekeningen.
• Brieven van incassobureaus.
• Plotseling verzoek tot testamentswijziging.
• Geen informatie willen geven over financiële omstandigheden.
• Weerstand als het onderwerp ter sprake wordt gebracht.
• Verslaving of financiële problemen bij de vermoedelijke pleger.
• Verwaarloosde omgeving en/of uiterlijk.
• Afwezigheid van etenswaren en/of verzorgingsmiddelen.

Tips om financieel misbruik tegen te gaan

• Zorg dat er altijd iemand de persoon die de financiële administratie voor een oudere beheert controleert.
• Zorg dat er niet teveel geld op een betaalrekening staat, laat grote bedragen op een spaarrekening staan.
• Open een rekening waar leefgeld automatisch op wordt gestort en waarop niet rood kan worden gestaan. Via deze rekening kan je anderen boodschappen laten doen.
• Bedenk dat er bij aankopen via internet, aan huis of bij demonstraties van boven de € 50,- er een wettelijke bedenktijd van 14 dagen geldt. Zonder opgave van redenen kan de koop worden teruggedraaid.
• Schrijf je naaste in in het bel-me-niet register. 
• Blokkeer 0900-servicenummers, zodat er niet onbedoeld met betaalde nummers kan worden gebeld.
• Blijf kritische kijken of je naaste nog wel in staat is zelf zijn financiën te regelen. Als dit niet meer gaat kan er beschermingsbewind worden aangevraagd waarbij de verantwoordelijkheid kan worden overgedragen aan een professionele bewindvoerder.

Zekerheid over een goede financiële huishouding voor senioren?

In het geval dat het een ouder iemand niet zelf meer lukt om overzicht over zijn financiën te houden is het inschakelen van een professionele bewindvoerder een oplossing. De complete financiële administratie wordt uit handen genomen en hiermee is er geen ruimte meer voor financieel misbruik. Bij Vertrouwd Geregeld Senioren Administratie gunnen we ouderen en hun naaste financiële rust. Neem gerust contact met ons op om de mogelijkheden te bespreken.